Przejdź do zawartości

Łeonid Kadeniuk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łeonid Kadeniuk
Леонід Костянтинович Каденюк
Ilustracja
Łeonid Kadeniuk (1997)
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1951
Kliszkiwci, ZSRR

Data i miejsce śmierci

31 stycznia 2018
Kijów, Ukraina

Narodowość

ukraińska

Funkcja

specjalista ładunku

Łączny czas misji kosmicznych

15 dni 16 godzin 34 minuty

Misje

STS-87

Stopień wojskowy

generał major

Wyuczony zawód

pilot wojskowy

Odznaczenia
Bohater Ukrainy „Złotej Gwiazdy” Order „Za zasługi” III klasy (Ukraina) Order „Za odwagę” I klasy (Ukraina) Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” Medal Za Lot Kosmiczny

Łeonid Kostiantynowycz Kadeniuk, ukr. Леонід Костянтинович Каденюк (ur. 28 stycznia 1951 we wsi Kliszkiwci w rejonie chocimskim obwodu czerniowieckiego, zm. 31 stycznia 2018 w Kijowie[1]) – ukraiński kosmonauta, pierwszy i jedyny kosmonauta niepodległej Ukrainy, Bohater Ukrainy, poseł Rady Najwyższej Ukrainy IV kadencji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1967 roku, po ukończeniu szkoły średniej z medalem srebrnym rozpoczął studia w Wyższej Szkole Lotnictwa Wojskowego w Czernihowie (CzWWAUL).

Po ukończeniu w 1971 roku CzWWAUL i otrzymaniu dyplomu inżyniera-pilota o specjalności „pilotaż i obsługa statków powietrznych” pracował na stanowisku instruktora pilota CzWWAUL.

W sierpniu 1976 roku trafił do grupy radzieckich kosmonautów wahadłowca kosmicznego Buran.

W 1977 roku ukończył studia w centrum szkoleniowym pilotów doświadczalnych w Achtubinsku. Otrzymał dyplom i kwalifikacje pilota doświadczalnego.

W latach 1977–1979 przeszedł szkolenie i otrzymał kwalifikacje kosmonauty-testera.

Od 1977 do 1983 – kosmonauta-tester grupy wahadłowca kosmicznego Buran.

W latach 1984–1988 – pilot doświadczalny Instytutu Badań i Nauki Sił Powietrznych ZSRR w Achtubinsku.

W latach 1988–1996 – kosmonauta-tester, pilot doświadczalny wahadłowca kosmicznego Buran.

W 1989 ukończył Moskiewski Instytut Lotniczy – wydział budowy samolotów.

W latach 1988–1990 odbył szkolenie inżynieryjne i lotnicze w ramach programu Buran jako dowódca wahadłowca.

Brał udział w pracach zmniejszenia trajektorii przy podejściu do lądowania promu kosmicznego Buran na samolotach MiG-31 i MiG-25.

W latach 1990–1992 został przeszkolony w pełnym zakresie jako dowódca statku transportowego Sojuz-TM.

Po rozpadzie Związku Radzieckiego Kadeniuk pozostał w rosyjskich siłach kosmicznych i przyjął obywatelstwo rosyjskie. W 1995 roku, podczas przygotowań do pierwszej ukraińskiej misji kosmicznej, zgłosił się na ochotnika do wzięcia udziału i wrócił do ojczyzny. W tymże roku otrzymał obywatelstwo ukraińskie[2].

W ramach przygotowań do lotów kosmicznych i podczas pracy testowych odbył unikatowe szkolenia w dziedzinie inżynierii i lotnictwa. Szkolenie obejmowało statki kosmiczne Sojuz, Sojuz-TM, Buran, stację kosmiczną Salut, częściowo kompleks orbitalny Mir i amerykańskie wahadłowce Space Shuttle.

Uczestniczył w projektowaniu i testowaniu systemów lotniczych i kosmicznych, w projektowaniu ich szkiców i modeli, jak również systemów testowych lotów.

Latał na ponad 50 rodzajach i modyfikacjach statków powietrznych różnego przeznaczenia, głównie myśliwcach, a także na amerykańskich samolotach szkoleniowych Northrop T-38.

W ramach przygotowań do lotu kosmicznego został przeszkolony do prowadzenia eksperymentów naukowych na pokładzie statku kosmicznego w różnych dziedzinach: biologia, medycyna, metrologia, ekologia, badanie zasobów naturalnych Ziemi z kosmosu, geologia, astronomia, geobotanika.

W 1995 roku zakwalifikował się do grupy kosmonautów w Narodowej Agencji Kosmicznej Ukrainy.

W NASA został przeszkolony do lotów kosmicznych na amerykańskich statkach wielokrotnego użytku jako specjalista ładunku.

W dniach 19 listopada – 5 grudnia 1997 roku odbył swój jedyny lot kosmiczny. Wziął udział w misji STS-87 amerykańskiego wahadłowca Columbia.

W 1998 roku Łeonid Kadeniuk otrzymał stopień generała majora Sił Zbrojnych Ukrainy[3]. Został zastępcą Generalnego Inspektora Generalnego Inspektoratu Wojskowego przy Prezydencie Ukrainy ds. Lotnictwa i Kosmonautyki.

W latach 2002–2006 był posłem IV kadencji Rady Najwyższej Ukrainy.

Był autorem pięciu prac naukowych.

Zmarł 31 stycznia 2018 roku w Kijowie w wieku 67 lat[4][5].

Lot wahadłowcem Columbia

[edytuj | edytuj kod]
Logo misji STS-87 na wahadłowcu Columbia

W okresie od 19 listopada do 5 grudnia 1997 roku uczestniczył w locie kosmicznym na amerykańskim wahadłowcu Columbia w misji STS-87. Podczas lotu przeprowadził eksperymenty biologiczne w ramach ukraińsko-amerykańskiego programu badawczego dotyczące trzech gatunków roślin: rzepy, soi i mchu. Głównym celem eksperymentu było zbadanie wpływu nieważkości na fotosyntezę roślin, zapłodnienie i rozwój zarodka, ekspresji genów w tkankach nasion soi i rzepy, zawartości fitohormonów w roślinach rzepy, na metabolizm węglowodanów i ultrastruktury komórek siewek soi, procesu zniszczenia siewek soi grzybem chorobotwórczym Phytophthora. Oprócz tego, podczas lotu kosmicznego przeprowadzono eksperymenty Instytutu Badań Systemowych Człowieka na temat „Człowiek i stan nieważkości”.

Wykaz lotów

[edytuj | edytuj kod]
Lot kosmiczny, w którym uczestniczył Łeonid K. Kadeniuk
L.p. Data startu Statek kosmiczny Data lądowania Funkcja Czas trwania
1 19 listopada 1997 STS-87 Columbia
F-24
5 grudnia 1997 specjalista ładunku 15 dni 16 godzin 34 minut
Łączny czas spędzony w kosmosie – 15 dni 16 godzin 34 minuty

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]